Pokazy "na kamerkach" zwolnione z VAT, bo to "usługa kulturalna"

Naczelny Sąd Administracyjny wydał orzeczenie 16 października 2025 r., w którym uznał, że internetowe pokazy artystyczne z elementami erotyki mogą być usługą kulturalną, zwolnioną z podatku VAT.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że autorskie "spektakle" o charakterze erotycznym mogą zostać potraktowane jako działalność artystyczna, a tym samym – korzystać ze zwolnienia z podatku VAT. Kluczowe jest jednak to, by przedstawienia miały twórczy charakter i nie sprowadzały się wyłącznie do pobudzania seksualnego widzów.

Wyrok, który zapadł 16 października 2025 roku, dotyczył artysty przygotowującego i transmitującego własne pokazy erotyczne w sieci. NSA stwierdził, że tego typu twórczość może mieścić się w kategorii "usług kulturalnych", pod warunkiem że ma artystyczny wymiar i nie nosi znamion pornografii.

Sztuka a erotyka - granica wyznaczona przez sąd

Sąd podkreślił, że pojęcie kultury nie ogranicza się wyłącznie do tzw. "kultury wysokiej". Obejmuje ono również działalność o charakterze komercyjnym, jeśli niesie element twórczy i nie narusza prawa. Z tego względu erotyka – o ile jest formą ekspresji artystycznej – może być uznana za część działalności kulturalnej.

Co istotne, sąd zaznaczył, że zwolnienie z VAT-u nie zależy od realizowania misji publicznej, lecz od sposobu, w jaki artysta tworzy i prezentuje swoje dzieło. Liczy się intencja, forma przekazu oraz poziom twórczej kreacji.

Spór z fiskusem zakończony po myśli artysty

Sprawa trafiła do sądu po tym, jak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił twórcy zwolnienia z podatku. Urząd uznał, że jego działalność ma charakter wyłącznie rozrywkowy, a nie kulturalny.

Z takim stanowiskiem nie zgodził się jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który przyznał rację artyście, wskazując, że definicja kultury w prawie jest szeroka i obejmuje różne formy ekspresji. NSA w pełni podtrzymał to rozstrzygnięcie.

W ocenie sądu nadrzędne znaczenie ma artystyczny wymiar przedstawienia – jeśli twórca realizuje autorski pomysł i nie koncentruje się jedynie na wzbudzeniu podniecenia, jego działalność może być traktowana jako kulturalna, a więc zwolniona z VAT-u.

Ułatwienia dla twórców działających w sieci

Z orzeczenia wynika również, że artysta prowadzący taką działalność nie musi używać kasy fiskalnej, o ile wszystkie płatności są dokonywane elektronicznie i odpowiednio ewidencjonowane. To spore uproszczenie dla osób, które tworzą i zarabiają w przestrzeni internetowej.

Brak potrzeby kierowania sprawy do TSUE

NSA nie zdecydował się na skierowanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sędziowie uznali, że przepisy krajowe są w tej kwestii wystarczająco jasne i nie wymagają dodatkowej interpretacji.

Wyrok może mieć duże znaczenie dla artystów działających na pograniczu sztuki i rozrywki – zarówno w teatrze, jak i w przestrzeni cyfrowej. Pokazuje bowiem, że prawo podatkowe coraz częściej dostrzega różnorodne formy twórczości i dopuszcza ich funkcjonowanie w ramach działalności kulturalnej.